شناسایی عوامل انگیزشی موثر بر انتخاب مناطق عملیاتی به عنوان یک مقصد سفر (مطالعه موردی: مناطق عملیاتی استان کرمانشاه)

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استاد راهنما و عضو هئیت‌علمی دانشکده پیامبر اعظم(ص)، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، ایران

2 استاد مشاور و سرپرست دانشکده پیامبر اعظم (ص)، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، ایران

3 نویسنده مسئول و دانش‌آموخته جغرافیا و دفاع مقدس، دانشگاه جامع امام حسین (ع)، ایران

چکیده

امروزه گردشگرى در بسیارى از کشورها با رشدی سریع­تر نسبت به سایر بخش­هاى اقتصادى، یک صنعت پیشرو تلقى می­شود. گردشگرى جنگ نیز به‌عنوان یکى از شاخه­هاى تخصصی، مهم و پرجاذبه در صنعت گردشگرى طرفداران زیادى دارد و همه‌ساله میلیون‌ها نفر درقالب تورهاى مناطق جنگى از جاذبه­هاى ناشی از جنگ دیدن می­کنند. برای جذب  این گردشگران به مقصد موردنظر باید نیازها و انگیزه­های آنها را برآورده نمود. تفاوت‌های انگیزشی بازدیدکنندگان از مناطق عملیاتی تأکیدی بر اهمیت موضوع است که متولیان راهیان نور می­باید گروه‌های مختلف بازدیدکنندگان را ازنظر انگیزش سفر، شناسایی و تدارکات لازم را در این مناطق جهت پاسخگویی به انگیزش آنها مهیا نماید. بنابراین، ارزیابی انگیزه‌های گردشگران مناطق عملیاتی به ما اجازه می­دهد که نیازها و ترجیحات آنها را بدانیم و درک کنیم. لذا این پژوهش درصدد است، با نگاهی علمی، عوامل انگیزشی رانشی و کششی بازدیدکنندگان مناطق عملیاتی استان کرمانشاه را شناسایی و آنها را گروه‌بندی نماید. براین‌اساس، روش پژوهش حاضر ازنظر ماهیت، پیمایشی بوده و برحسب هدف در گروه تحقیقات کاربردی به‌شمار می‌آید. روش گردآوری اطلاعات به دو صورت کتابخانه­ای و میدانی صورت گرفته و همچنین برای تجزیه‌وتحلیل داده‌ها ازطریق آزمونT  تک‌نمونه­ای و آزمون فریدمن استفاده شده است. جامعه آماری در این پژوهش، زائران راهیان نور است که در سال 98- 1397 به مناطق عملیاتی استان کرمانشاه سفر کرده­اند که حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 384 نفر تعیین شد. سپس برای تعیین و دسترسی به نمونه موردنیاز از روش نمونه‌گیری تصادفی استفاده شده است. نتایج حاصل از پژوهش نشان می­دهد که ‌مؤلفه­های رانشی نسبت به ‌مؤلفه‌های کششی تأثیر بیشتری در سفر به مناطق عملیاتی استان کرمانشاه دارند. براین‌اساس، ‌مؤلفه‌های انگیزش رانشی به‌ترتیب ‌مؤلفه‌های سیاسی - هویت ملی، پاسداشتی، کنجکاوی و خودشکوفایی با میانگین رتبه‌ای (3.32) (2.85) (2.37) (1.45) می‌باشد و مهم‌ترین عوامل انگیزش کششی به‌ترتیب مربوط به ‌مؤلفه‌های تقدس مکانی، تفرج و اوقات فراغت و الزام با میانگین رتبه­ای، (2.59) ، (1.72) و (1.69) است. درنهایت درراستای تأمین خواسته‌ها و نیازهای انگیزشی زائران راهیان نور، پیشنهادهایی ارائه شده است.

کلیدواژه‌ها


-ابراهیم‌زاده، عیسی و لاشجردی، راضیه (1391)، تحلیلی بر انگیزه گردشگران و تأثیر عامل جنسیت و درآمد بر آن مطالعه موردی، گردشگران نوروزی شهرستان محلات، فصلنامه مطالعات شهری، سال چهارم: 1-10.
-اداره‌کل سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمانشاه (1398)، وزارت میراث فرهنگی ، گردشگری و صنایع دستی کشور.
-بروجنی، ضرغام و سهرابی، مهدیه (1392)، گونه‌شناسی بازدیدکنندگان مناطق جنگی ایران و نقش آن در انتقال فرهنگ پایداری دفاع مقدس، جامعه‌پژوهی فرهنگی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی سال چهارم، شمارة دوم، تابستان 1392: 75 -101.
-بیژنی، مسعود؛ مرادی، حوریه و کرمی، غلامحسین (1390)، بررسی مفهوم و جایگاه انگیزش در برنامه‌های آموزش بزرگسالان، فصلنامه کار و جامعه، شماره 132-133: 100-106.
-بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس(1395)، پایگاه تخصصی اطلاع‌رسانی دفاع مقدس.www.fatehan.ir.
-ثناگو، اکرم؛ تقوی، احمد؛ بهنام‌پور، ناصر و بیکی، فریبا (1394)، بررسی وضعیت خودشکوفایی با برخی عوامل جعمعیت‌شناختی در دانشجویان علوم پزشکی گلستان سال 1394، فصلنامه پژوهش در آموزش علوم پزشکی، شماره8 ، دوره1.
-حاجیانی، ابراهیم (1379)، تحلیل جامعه‌شناختی هویت ملی در ایران و طرح چند فرضیه، فصلنامه مطالعات ملی، سال دوم ، شماره5: 228-192.
-حبیبی، نیک‌بخش(1390)، بررسی و شناخت هدف‌ها، سلایق و نیازهای مخاطبان در موزه‌های جنگ (مطالعه موردی مخاطیان موزه ملی نیروی هوایی در دفاع مقدس)،فصلنامه راهبرد دفاعی، سال نهم ، شماره 33 ، تابستان: 159-188.
-رابینز، استفین(1384)، مدیریت رفتار سازمانی، ترجمه فرزاد امیدواران، مؤسسه مهتاب مهربان نشر، تهران: 203.
-         رازقی، نادر؛ فیروزجانیان، علی‌اصغر؛ شریفی مقدم، پرویز و‌ هاشمیان، بهزاد (1395) ، گردشگری جنگ، تحلیل کیفی سفر راهیان نور به مناطق عملیاتی، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری ، سال پنجم، شماره 17، تابستان: 97-114.
-         ذوالفقاری، حسن(1384)، بررسی فصول طبیعی در استان کرمانشاه، تحقیقات جغرافیایی، دوره 20، شماره 1.
-سبزی، برزو (1397)، تحلیل تیپ‌شناسی انگیزشی گردشگری دفاع مقدس در ایران،پژوهشکده مطالعات و تحقیقات بسیج، مرکز مطالعات و پژوهش‌های علوم انسانی.
-سبزی، برزو (1398)، معنویت در گردشگری باتأکیدبر سفرهای راهیان نور، تهران: انتشارات فاتحان.
-ستاد مرکزی راهیان نور(1394)، راهنمای مناطق عملیاتی غرب( استان کرمانشاه وایلام) .www.rahiane noo.com.
-شفیعی، زهرا و جزایری، رضوان‌السادات (1395)، قدردانی، نوع‌دوستی، بخشش و امید به نگاه معنویت در روان‌شناسی، پنجمین کنفرانس بین‌المللی روان‌شناسی و علوم اجتماعی.
-شیرازی، علی(1373)، مدیریت آموزشی، انتشارات جهاد دانشگاهی مشـهد، مشـهد، چاپ اول:141.
-طرح جامع گردشگری جنگ (1387)، مرحله اول گام اول: شناخت و ظرفیت‌سنجی گردشگری جنگ، شرکت مهندسین مشاور ایده‌پردازان توسعه و رویان، تهران: سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور.
-عسگری خانقاه، اصغر و سجادپور، فرزانه (1383)، نگرش قدسی، اندیشه قدسی، فصلنامه پژوهش فرهنگی، سال هشتم، شماره 9: 120-99.
-علیقلی‌زاده فیروزجایی، ناصر؛ رمضان‌زاده لسبوئی، مهدی و اسمعیلی، مجید (1394)، عوامل مؤثر در انگیزه گردشگران در انتخاب مقصد گردشگری باتأکیدبر جاذبه‌های روستاهای مناطق کویری و بیابانی(مطالعه موردی: نواحی روستایی خور و بیابانک)، فصلنامه علمی- پژوهشی و بین‌المللی انجمن جغرافیای ایران، دوره جدید، سال سیزدهم، شماره 46: 321-302.
-قادری، اسماعیل و مطهر، سیده‌مهسا (1392)، بررسی عامل کششی انگیزاننده گردشگران در انتخاب مقصد، مقایسه مقاصد داخلی و خارجی (مطالعه موردی شهر تهران)، فصلنامه اقتصاد و مدیریت شهری، شماره دوم، بهار: 15-29.
-      محمودزاده، سیدمجتبی؛ میرهاشمی، علی؛ میر، مصطفی و عنبرفروش، فاطمه(1393)،  شناسایی و اولویت‌بندی عوامل انگیزشی رانشی و کششی مؤثر در توسعه گردشگری جنگ) مطالعه موردی: مناطق عملیاتی استان خوزستان(، مجله برنامه‌ریزی و توسعه گردشگری، سال سوم، شماره 9، تابستان: 110-129.
-         نوری، غلامرضا؛ فتوحی، صمد  و تقی‌زاده، زهرا  (1391)، اولویت‌بندی قطب‌های گردشگری استان کرمانشاه براساس پتانسیل مناطق نمونه­ گردشگری با استفاده از روش تصمیم­گیری چندمعیاره تاپسیس، جغرافیا و پایداری محیط، شماره 4: 94-75.
-وثوقی، لیلا (1384)، گردشگری تلخ باتأکیدبر گردشگری جنگ، فصلنامه مطالعات گردشگری، شماره 10، پاییز: 105-127.
هرسی پاول و بلانچارد،کنت (1387)، مدیریت رفتار سازمانی، ترجمه قاسم کبیری، انتشارات ماجد، چاپ ششم.