ابعاد قدرت یابی مجدد طالبان در افغانستان از منظر امنیت و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 پژوهشگر گروه کشمکش و همکاری در خاورمیانه مرکز پژوهش های علمی و مطالعات استراتژیک خاورمیانه، تهران، ایران

2 دانش‌آموخته دکترای ژئوپلیتیک، گروه جغرافیای سیاسی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

3 دانش آموخته دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری ،دانشکده ادبیات و علوم انسانی ،واحد علوم تحقیقات ،دانشگاه آزاد اسلامی ،تهران ،ایران

چکیده

قدرت یابی مجدد و تسلط گروه طالبان بر فضای سیاسی و حاکمیتی افغانستان در همسایگی ج.ا.ایران، با خروج شتاب گونه ایالات متحده از این کشور پس از بیست سال اشغالگری همزمان گردید. از طرفی، ابعاد این همزمانی و همچنین شاکله هویتی گروه طالبان و پیشینه رفتاری آن نسبت به کشورمان در دوران قبلی تسلط بر افغانستان، تحلیل های متفاوتی را پیرامون آینده روابط ج.ا.ا با کشور افغانستان و اثرات آن بر امنیت و منافع ملی کشورمان، نزد کارشناسان و همچنین بدنه دستگاه سیاست خارجی و نظامی کشور ایجاد نموده است. حال با توجه موارد مذکور با این پرسش اصلی مواجه هستیم که قدرت یابی مجدد گروه طالبان حاوی چه آثار و پیامدهایی بر امنیت و منافع ملی جمهوری اسلامی ایران است؟ این پژوهش از منظر هدف شناختی کاربردی است و از روش تحقیق کیفی و با رویکرد توصیفی– تحلیلی و با استفاده از ابزار کتابخانه، اینترنت و مقالات و بهره بردن از تحلیل محتوا جهت آشکار ساختن اثرات رفتارها و مواضع بازیگران اصلی فضای افغانستان، بخصوص گروه طالبان، استفاده شده و تلاش شده است تا با مطالعه این رفتارها، مواضع و منافع با اتکا بر نظریه سازه انگاری و نوواقع گرایی، اثرات آن بر امنیت و منافع ملی کشورمان مورد کنکاش قرار گیرد. در نهایت، براساس استنتاج یافته های مقاله، چنین نتیجه گیری شده است که روی کار آمدن مجدد گروه طالبان در ابعاد سیاسی، اقتصادی و دفاعی– امنیتی به شکل آثار مثبت و تبعات منفی بر منافع و امنیت ملی ج.ا.ایران تاثیرگذار بوده است.

کلیدواژه‌ها